Η Γωγώ Ρακοπούλου, τρίτης γενιάς Μικρασιάτισσα, μεγάλωσε στο σπίτι με τους γονείς της και τη γιαγιά της, μια γυναίκα πληθωρική και ανοίκεια δραστήρια και κοινωνική για την εποχή της, τη γιαγιά Κατίνα Αγγελάκη. Όσο η Γωγώ ήταν παιδί δεν παρατήρησε ποτέ τις εικόνες που κρέμονταν στους τοίχους του σπιτιού τους, μιας και ήταν πάντα εκεί, και η παράσταση εικόνων στους τοίχους των σπιτιών ήταν συνηθισμένη: ένας ευλαβικός Άη Νικόλας, ένας απαστράπτων Άγιος Φανούριος και μια εστεμμένη Μήτηρ Θεού, μια Παναγία βρεφοκρατούσα. Επίσης, σε κάποια επιφάνεια του σπιτιού ήταν τοποθετημένο κι ένα μεγάλο κοχύλι αγιογραφημένο.
Η οικογένεια Ρακοπούλου, από την πλευρά του πατέρα της Γωγώς, ήρθαν από την Προύσα. Από τη Σμύρνη έφυγε η οικογένεια της μητέρας της Γωγώς. Το επώνυμο με το οποίο έφυγαν είναι σήμερα άγνωστο, με την άφιξή τους στα Χανιά υιοθέτησαν το επώνυμο Τσιχλάκη. Οι τέσσερις εικόνες ταξίδεψαν μαζί τους και, μετά την εγκατάστασή τους, κοσμούσαν τα σπίτια των ίδιων των προσφύγων κι έπειτα των επόμενων γενιών.
Οι εικόνες αυτές δεν είχαν θρησκευτική χρησιμότητα για τους ιδιοκτήτες τους. «Εμάς η οικογένειά μας δεν ήταν θρήσκα, ήταν κομμουνιστές οι δικοί μου. Η σχέση που είχαμε ήταν καθαρά συναισθηματική και περισσότερο σαν έργο τέχνης. [Επομένως οι εικόνες] υπήρχαν, γιατί ο πατέρας μου πίστευε ότι έπρεπε να υπάρχουν, και να αποφασίσει ο καθένας μόνος του τι θα κάνει και πόσο θα ασχοληθεί». Έφτασε η σειρά της γενιάς που κατέβασε τις εικόνες από τους τοίχους και τις φύλαξε.
Όταν μετά από χρόνια αυτές ανασύρθηκαν από τα ντουλάπια, οι ιδιοκτήτες τους είχαν πια το ενδιαφέρον να τις παρατηρήσουν. Η Γωγώ Ρακοπούλου περιγράφει ότι «όταν χρειάστηκε να ξαναβγούν, τις φτιάχναμε, τις καθαρίζαμε, τις γύρισα από πίσω. Πίσω, λοιπόν, αυτές οι εικόνες έχουν κάποια στοιχεία, γράφουν κάποια στοιχεία. Η μία εικόνα, απ’ ό,τι κατάλαβα, πρέπει να ήταν το ημερολόγιο της οικογένειας, όμως εγώ τα πρόσωπα που αναφέρει, εκτός της μαμάς μου, δεν τα γνώρισα, δεν τους ξέρω, δεν τους έχω ακούσει, δεν ήταν στο άμεσό μας περιβάλλον. Δεν τους γνώρισα σαν συγγενείς διά ζώσης. […] προφανώς αυτά όλα τα σημείωνε η γιαγιά μου, η οποία γιαγιά μου ήταν πρόσφυγας γεννημένη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, φεύγοντας απ’ το πρώτο φευγιό από κει το ’14. Φύγανε κάποιοι [από τη Μικρά Ασία], περάσανε από Κρήτη, η γιαγιά έφυγε… σαν μωρό στην κοιλιά ήτανε, στη μαμά της…».
Η πίσω πλευρά της εικόνας της Παναγίας έχει χρονολογίες γέννησης μελών της οικογένειας Τσιχλάκη από το 1908 μέχρι το 1939. Η τελευταία σημειωμένη γέννηση είναι αυτή της μητέρας της Γωγώς και κόρης της Κατίνας: «2/Νοεμ/1934/ημέρα Παρασκευή, ώρα 9 πρωινή».
Εικόνες: Σελίδα Facebook / Αδελφότητα Μικρασιατών Ν. Χανίων “Ο Άγιος Πολύκαρπος” – Μουσείο