021
Είδος:
εργαλεία δουλειάς
«Όλη τους η ζωή ένα κυνηγητό, από τον Πόντο, στη Ρωσία και από εκεί στην Ελλάδα».
Πηνελόπη Σαββινίδου

Η ραπτομηχανή ακόμα δουλεύει

«Όλη τους η ζωή ένα κυνηγητό, από τον Πόντο, στη Ρωσία και από εκεί στην Ελλάδα. Στο Άργος, στη Κατερίνη, τη Θεσσαλονίκη και ύστερα στη Νίκαια στον Πειραιά». Δυο παγκόσμιοι πόλεμοι, μια επανάσταση και μια διαρκής περιπλάνηση αναζητώντας ασφάλεια και σταθερότητα για τους ίδιους και την οικογένεια τους. Η Πηνελόπη Σαββινίδου γεννήθηκε στον Καταχά της Κατερίνης, πρώτο παιδί δύο προσφύγων από τον Πόντο που τελείως διαφορετικές διαδρομές ζωής τους έφεραν στον ίδιο τόπο. Ακολούθησαν νέες μετακινήσεις, στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, όπου γεννήθηκε η δεύτερη κόρη τους και το ρίζωμα στην Νίκαια του Πειραιά και ο ερχομός της τρίτης τους κόρης.

Σε αυτή την διαρκή περιπλάνηση του πρώτου μισού του 20ου αιώνα η μητέρα της Πηνελόπης Σαββινίδου η Όλγα Μιχαηλίδου γεννημένη το 1914 στον Εύξεινο Πόντο στην Ανάπα, της περιφέρειας του Κρασνοντάρ, είχε πάντα δίπλα της, τις αδελφές της Δόμνα και Παρίσα και κυρίως την μητέρα της Αναστασία Μιχαηλίδου, που είχε να διηγηθεί μια ζωή γεμάτη αλλαγές, δυσκολίες αλλά και περισσή αποφασιστικότητα. Στα τέλη του 1938, η γιαγιά Αναστασία με τις κόρες της, την χήρα νύφη της και ένα μωρό μπήκαν σε ένα πλοίο στην Οδησσό και έφτασαν στο Πειραιά. Μια ραπτομηχανή Singer, ένα σαμοβάρι και λίγο μαύρο χαβιάρι ήταν όλη η περιουσία που έφεραν μαζί τους, ξεκινώντας μια νέα περιπλάνηση στην ελληνική ενδοχώρα πριν καταλήξουν σε ένα αυτοσχέδιο προσφυγικό σπίτι στην Νέα Κοκκινιά.

Σήμερα, η ραπτομηχανή -που συνεχίζει να δουλεύει, έστω και αν η νέα της κάτοχος δεν ξέρει να τη χρησιμοποιεί- κρύβει την ιστορία της μετακίνησης της οικογένειας Μιχαηλίδου από τον Πόντο, στη Ρωσία και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Ένα αντικείμενο βαρύ και δύσκολο στη μεταφορά του, με μεγάλη όμως συμβολική και πρακτική αξία επέλεξε η Αναστασία Μιχαηλίδου να φέρει μαζί της αναδεικνύοντας πτυχές της πρακτικότητας και των χρηστικών επιλογών που κάνουν οι μετακινούμενοι κάθε περιόδου.